Juryrapport Culturele Ronde 2024
Wat mag Wageningen zich gelukkig prijzen met een fenomeen als de Culturele Ronde. Voor de twintigste keer georganiseerd, een gul woord van dankbaarheid aan de bestuursleden Laura van den Boogaard, Elisabeth Zaaijer, Irene Paridaans en Robbert Kamphuis en hun voorgangers is zeker op zijn plaats.
De jury zag zich, we nemen aan traditiegetrouw, geplaatst voor de schier onmogelijke opgave om de creaties van alle kunstenaars met elkaar te vergelijken. We hebben genoten om in recordtempo onder ogen te krijgen wat cultureel Wageningen allemaal te bieden heeft. Kunst wortelt diep in Wageningen en elk kunstwerk was een stekje van de wijdvertakte boom die Wageningen is.
Maar hoe beoordeel je dan al het moois of op zijn minst interessants wat ons onder ogen is gekomen? Dat was een, weliswaar plezierige, worsteling. Schoonheid (hoe subjectief natuurlijk ook), creativiteit en ambacht wegen zeker mee. Maar we hebben dus nadrukkelijk gekeken naar de worteling en de verwevenheid van de kunstwerken in de Wageningse samenleving. De breed uitwaaierende kunstenaarsboom van Wageningen kan haar wortels en dus voeding vinden, en dus verankerd zijn, in de stad zelf. Maar het kan ook een waardevolle toevoeging van buitenaf zijn die Wageningen juist nog mooier maakt. De verwijzingen in de kunstwerken naar bijvoorbeeld Lesotho en Vietnam maken duidelijk hoe veelkleurig en veelzijdig ons stadje is. Terwijl Daan de Koff met zijn ambachtelijke kwaliteiten en grote variatie aan kunststijlen vooral laat zien wat Wageningen zelf te bieden heeft. De positiviteit in het werk van Dianne Ploemen is de jury ook opgevallen. Haar sprankelende persoonlijkheid is de voedingsbodem voor kunstwerken die haar levensloop vorm geven.
Met dat brede Wageningse perspectief voor ogen willen we vooraf onze grote waardering uitspreken voor groepen en docenten die deze voedingsbodem verrijken, door de veelheid aan cursussen en lessen die gegeven worden. Dat geldt voor heel veel kunstenaars, maar in expliciete vorm zeker voor Het Gelders Palet, Greet Toxopeus en Annita van Betuw. Zij zorgen ervoor dat mensen wellicht de stap kunnen zetten naar een zelfstandige deelname aan de Culturele Ronde in de toekomst.
Wat dat betreft was het ook heel mooi om dit jaar fijne debutanten als Annette Bosma, Patty van Wijk en Jan Boer te mogen verwelkomen die velen een plezier hebben gedaan met hun deelname. En de Culturele Ronde mag zich gelukkig prijzen met aanvullende activiteiten die ervoor zorgen dat het echt een cultureel feestweekend is. Grote dank bijvoorbeeld aan de beheerders van het culturele erfgoed van Ben Joosten en Emmy Eerdmans aan het 5 Meiplein, Folkcorn en de dichters bij het Theekoepeltje.
En dan nu over naar de prijzen.
De misschien wel belangrijkste prijs, bescheidenheid past deze jury zeer, is natuurlijk de Publieksprijs. Die is dit jaar weggelegd voor Theo Fokke, die zijn markante beelden fraai presenteerde in zijn tuin aan de stadsgracht.
Dan de bemoedigingsprijzen voor jeugdig talent. Dat zijn er dit jaar twee: de Grieks-Wageningse kunstenares Marina Stravakaki, die met haar kleurrijke en zwierige portretten van jonge mensen de grijze containerwoning op de Haarweg opeens van sprankeling en licht voorzag. Inspirerend hoe zij kijkt naar jonge mensen en ze door geraffineerd kleurgebruik van dynamisch jong leven voorziet. Je krijgt vanzelf vertrouwen in een mooie toekomst. Veelbelovend ook hoe ze vol plezier de omschakeling ziet van haar studentenleven naar het kunstenaarschap.
Toevallig was de jury aanwezig bij het Theekoepeltje toen David de Winter daar optrad tussen alle bekende en hooggewaardeerde Wageningse dichters. Hij overtuigde met zijn kwetsbare maar sterke voordracht. Hij schetste een visionair toekomstperspectief waarin we als Wageningen transformeren naar een stad waarin we één zijn met de natuur. Een aansprekende metamorfose die vraagt om een eigen verbondenheid met de aarde waar vanuit we kunnen samenwerken aan een hoopvol perspectief. Het Wonder van Wageningen. Als we iets kunnen bedenken dan kunnen we het, in samenspraak met de natuur, samen creëren. Een toekomstperspectief dat het verdient om vaker gehoord te worden. Laat dat vooral gebeuren.
We werden ook dit jaar blij verrast door de drie Wageningse kunst-iconen die in 2022 de belangrijke prijzen in de wacht sleepten. Het werd de jury ook bij de huidige rondgang volkomen duidelijk waarom Thea Vos, winnares van de juryprijs, Henk van Ruitenbeek met zijn Oeuvreprijs en Hennie van der Linden-van Hoogdalem met haar publieksprijs twee jaar geleden zijn onderscheiden. Ze overtuigden opnieuw.
De Oeuvreprijs kon dit jaar naar niemand anders gaan dan naar Birgit Pedersen, oordeelde de jury. Ze nam dit jaar afscheid van de Culturele Ronde, zo vertelde ze de vele bezoekers aan haar expositie aan de Binnenhaven. We konden tijdreizen en daarmee verstild genieten van haar werk van afgelopen deelnames die ze chronologisch had opgesteld. Aangevuld met nieuw werk ‘Bloemen als antwoord op de vreselijke oorlogen in de wereld’. Niet alleen haar werk, maar ook haar sprankelende persoonlijkheid zal stevig verweven blijven in de Wageningse Culturele Ronde.
En dan nu de winnaar van 2024. Vele namen passeerden de revue, maar uiteindelijk heeft de jury het langst gedelibereerd over drie namen. Daar was Rachel Buikema, die met haar keramiek het oog streelt. Een geweldige combinatie van geweldig vakmanschap en oog voor de natuurlijke imperfectie van de gekozen materialen, wat leidt tot unieke creaties. Met als Wagenings extra het feit dat ze een deel van haar materiaal zelf schept uit slootjes in Het Binnenveld, in Nieuw Kortenoord en uit de Rijn. Dat gegeven maakt het voor de jury nóg aantrekkelijker.
Ook was de jury zeer gecharmeerd van het werk bij de duo-expositie van Gelske Kwikkel en Petra de Vree in de woning van Kwikkel aan de Veerweg. Misschien droeg het panorama vanuit haar woning wel iets bij aan het plezier dat van de presentatie van foto’s, schilderijen en keramiek afstraalde. Zeker het fotowerk met de vers in Wageningse gekochte vissen die dankzij de diepvries recht overeind bleven staan in de vazen imponeerde. Gelske Kwikkel heeft zich met het stilleven van de verschillende vazen laten inspireren door werk van Giorgio Morandi. Hij schilderde stillevens van vazen, flessen en kruiken met beperkt kleurgebruik. Gaat dat zien, mensen.En de derde kandidaat-winnaar is voor de jury Nicole Pluim. Ze exposeerde in café De Tijd en haar schilderijen en tekeningen van Wageningen en haar inwoners vielen daar zo in de smaak dat de café-eigenaar heeft gevraagd of ze daar kunnen blijven hangen. Er ontstonden hele gesprekken bij de soms impressionistisch ogende werken aan de wand. Nicole observeert Wageningen en de Wageningers, ieder schilderijtje of tekening is een Wageningse column op zich en het is tegelijkertijd heel herkenbaar Nicole Pluim. Ze observeert de stad met de inwoners, de mens ontbreekt niet in haar werk. Ook landschap en natuur rond Wageningen inspireren haar. Het zijn sfeermomenten met specifiek kleurgebruik en opvallende composities, waardoor de stad een andere dimensie krijgt. Ze werkt met acrylverf, aquarel, potlood en zwarte stift. Wat haar onderscheidt is het vermogen om de verbondenheid tussen mens en natuur in beeld te vangen.
Alles overwegende heeft de jury in volle overtuiging gekozen om Nicole Pluim uit te roepen tot winnaar van de Juryprijs van de Culturele Ronde 2024.
Op naar 2026.
De jury 2024: Saskia Werner, Jesper Broekhof, Eric Wijnacker.
